۱۱/۲۸/۱۳۹۷

دوری از تقلید فانتزی غربی و فانتزی‌نویسی بومی

نگاهی به رمان نوجوان «دشت متلاطم»؛
بازتولید رسم‌های از یادرفته در بافتی امروزی

تاریخ انتشار : شنبه ۲۷ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۴۷


فرزانه آقاپور، عضو هیأت علمی و استادیار دانشگاه گیلان، در یادداشتی نگاهی داشته به رمان نوجوان «دشت متلاطم» اثر علی‌اکبر کرمانی‌نژاد که در ادامه می‌خوانید.
 "بازتولید رسم‌های از یادرفته در بافتی امروزی"

 منطقه‌ بلوچستان همواره خطرخیز بوده است و خشک‌سالی، فقر و قاچاقچیان مواد مخدر جان مردمانش را گرفته‌اند و جانی دیگر به خان‌های خون‌ریز نامردم منطقه داده‌اند.

علی‌اکبر کرمانی‌نژاد در کتاب «دشت متلاطم» این‌همه را با دقت می‌کاود و طبع سوزان و ناملایم مردم کویری جنوب کرمان را در برابر چشم مخاطب پهن می‌گسترد. او در روایتی پرکشش، رویارویی نوجوانی کم‌تجربه با نیروهای سیاهی را نشان می‌دهد و سفر مخاطره‌آمیزش را در دل کویر به تصویر می‌کشد.

سعیدخان، خانی از خان‌های بلوچستان، نمی‌خواهد خود و مردمش را آلوده‌ قاچاق مواد مخدر کند و سعی دارد مردم را با کشاورزی و تولید به رفاه برساند. این رفتار او خشم خان‌های بزرگ و قاچاقچی منطقه را برمی‌انگیزد، تا جایی‌که همه باهم طبق نقشه‌ای، یکی از خان‌ها را ترور می‌کنند و با مدارک انکار‌ناپذیر، قتل را به گردن سعیدخان می‌اندازند.

سعید‌خان به کوه‌ها متواری می‌شود و همسر و فرزندانش از بیم انتقام به دشت پناه می‌برند.  کاکایی، پسر نازپرورده‌اش برای نجات او راهی سفر می‌شود، اما قهرمان نوجوان در این راه تنها نیست و راهنمایانی از جنس یاوران دنیای فانتزی همراهش می‌شوند و با استفاده از دنیاهای موازی سفر را پیش می‌برند.

رمان فضای دشت، ارتباط انسان و شتر، باراندازهای قاچاق مواد مخدر و دشواری زیست کویری را به‌زیبایی تمام مانند فیلمی بلند به نمایش می‌گذارد. کرمانی‌نژاد در آمیختگی و کشاکش علم، خیال و واقعیت، رمان نوجوانی در ژانر علمی‌تخیلی پدید آورده است. او با پرداختن به برخورد نیروهای تاریکی و روشناییِ لایه‌های گوناگون زمین، در بستر حادثه‌های شگفت، تجربه‌ خوانشی نو و متفاوت را برای مخاطبان نوجوان و بزرگ‌سال فراهم می‌کند.

بن‌مایه‌های اسطوره‌ای و جادویی در کنار شخصیت‌پردازی جان‌دار و تصویرپردازی‌های جزء‌نگرانه، نوید علمی‌تخیلی بومی جذابی را می‌دهند که هم‌زمان جانب متن و مخاطب را نگه داشته است و رسم‌های از یادرفته را در بافتی امروزی بازتولید می‌کند.

رمان «دشت متلاطم» از سوی انتشارات محراب قلم به ویراستاری فرزانه آقاپور، با 312 صفحه‌ و شمارگان آن هزار و 100 نسخه با قیمت 370 هزارریال، منتشر شده است.
 http://www.ibna.ir/fa/doc/note/271896/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C?fbclid=IwAR2TsjV9T4J8yUO6Zt2SGIAkkmjUENSMwXVXIj0U6QgDO_c0bN6yv3VDX-o

۱۱/۱۵/۱۳۹۷

درهم‌آمیختگی فانتزی و جادو در «جادوی هزار پرنده»


درهم‌آمیختگی فانتزی و جادو در «جادوی هزار پرنده»

تاریخ انتشاردوشنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۵۵


رمان «جادوی هزار پرنده» نوشته علی‌اکبر کرمانی‌نژاد اخیراً وارد بازار نشر شده است. این رمان نوجوان، داستانی فانتزی است که ماجراهای آن در دل کویر اتفاق می‌افتد.

درهم‌آمیختگی فانتزی و جادو در «جادوی هزار پرنده»

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کرمان، «جادوی هزار پرنده» در گونه فانتزی نوشته شده و در نگارش آن، از افسانه‌ها و اسطوره‌های ایرانی استفاده شده است. فرزانه آقاپور، نویسنده و استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، در یادداشتی که آن را برای انتشار در اختیار ایبنا قرار داده است، به این کتاب پرداخته است. این یادداشت در زیر از نظر مخاطبان می‌گذرد:

جادویی که بر هزار پرنده کارگر شد!

کریم، کهره‌چران (بزغاله‌چران) آبادی تنها و بی‌پناه، وقتی دنبال بز گریزپای گله‌اش می‌گشت، با هجوم پرنده‌هایی غول‌پیکر و سیاه مواجه می‌شود که آرامش اهالی را به هم می‌ریزند و خسارت و ویرانی به بار می‌آورند. او به‌زحمت و 
فضای رمان به رغم اغلب فانتزی‌های ایرانی که از فضای فانتزی‌های غربی مایه می‌گیرند، به فضای روستایی با ویژگی‌های بومی متمایل است و تخیلی شگفت، سرشار و پیش‌بینی‌ناپذیر دارد.
با راهنمایی و یاری بزی عجیب جان به در می‌برد. شخصیت نوجوان رمان، به دنبال آن بز وارد دنیایی ماورایی می‌شود و در وادی‌های شناخت خویش پیش می‌رود. او به بهشتی خشکیده پا می‌گذارد که اسیر جادو از آب و آبادانی جا مانده است و دیر یا زودی است که در آن، جنگی بر سر آب درگیرد...

علی اکبرکرمانی‌نژاد، فانتزی جادویی پرکشش و جذابی را آفریده است که از چند رو، در نوع خود و در میان آثار نوجوان ایرانی بی‌همتاست؛ فضای رمان به رغم اغلب فانتزی‌های ایرانی که از فضای فانتزی‌های غربی مایه می‌گیرند، به فضای روستایی با ویژگی‌های بومی متمایل است و تخیلی شگفت، سرشار و پیش‌بینی‌ناپذیر دارد.

بن‌مایه‌های اسطوره‌ای نیز جابه‌جا در طول روایت به کار گرفته شده‌اند و باورهای مردم و فرهنگ عامه، نوجوانان را به دنیایی متفاوت و نو فرامی‌خوانند. عنصرهای فانتزی نخست به دنیای واقعی راه می‌یابند و سپس قهرمان را به دنیایی دیگر با ویژگی‌های جادویی هدایت می‌کنند.

مسأله کمبود آب و جنگ بر سر آن که به باور صاحب‌نظران می‌تواند علت جنگ جهانی آینده باشد، در این کتاب بسیار برجسته شده است و نویسنده، توجه مخاطبان نوجوان را به بحران محیط‌زیستی خشک‌شدن سفره‌های آب زیرزمینی و قنات‌ها جلب می‌کند.

نوجوان کنشگر با ابزار مهرورزی، دانایی و موسیقی برای بازگردانی صلح با جادوی تاریک مبارزه می‌کند. این رمانِ محیط‌زیستی با رویکردی صلح‌آمیز و به دور از ترویج خشونت، رشد و شدن و دیگردوستی را دستمایه قرار می‌دهد. کریم، 
این رمانِ محیط‌زیستی با رویکردی صلح‌آمیز و به دور از ترویج خشونت، رشد و شدن و دیگردوستی را دست‌مایه قرار می‌دهد.
قهرمان داستان دشواری‌ها را به‌خاطر آسودگی دیگران می‌پذیرد و دیگری‌های گوناگون را برای رسیدن به هدفی مشترک بسیج می‌کند.

این رمان نوجوان در کشاکش حادثه‌های پیاپی و تعلیقی نفس‌گیر، بسیار خوش‌خوان است و لذت و آموزش را در پیوندی گفت‌و‌گویی، توامان به خواننده عرضه می‌کند.

«
جادوی هزار پرنده» در سال 1394 در میان سیزده رمان برگزیده جایزه پرنده آبی قرار گرفت. رمان «جادوی هزار پرنده» اما حال و هوایی متفاوت دارد. داستانی فانتزی که در کویر اتفاق می‌افتد. «علی اکبر کرمانی‌نژاد» نویسنده این کتاب از جادوگری می‌نویسد که آب‌های زیرزمینی را در جایی جمع کرده و خشکسالی به وجود آورده است. اما قهرمان نوجوان داستان به جنگ جادوگر می‌رود و در این بین اتفاقات جالبی رخ می‌دهد. «جادوی هزار پرنده» در گونه فانتزی نوشته شده و از افسانه‌ها و اسطوره‌های ایرانی هم در نگارش آن استفاده شده است.

یادآوری می‌شود، از صاحب همین قلم در عرصه ادبیات نوجوان، دو رمان فانتزی دیگر به نام‌های «دشت متلاطم» و «قصر جادو»، به‌زودی توسط انتشارات محراب قلم منتشر خواهد شد. دو اثر «لولی خنده‌فروش» و «گاچوی پوشالی» نیز در سال 1397 از کرمانی‌نژاد منتشر شده‌اند.
آدرس فایل : http://www.ibna.ir/fa/doc/note/269263/%D8%AF%D8%B1%D9%87%D9%85-%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%AA%DA%AF%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87